2.Part'la Merhabalar..
III.Selim'in yirmi senelik saltanatından sonra yaptığı devrimleri bazı geri kafalıların anlayamayıp isyana kalkışması, Selim'i Osmanlı'nın son dönemdeki padişahlarının hazin sonundan farksız bir sona doğru götürdü ne yazık ki..
(Nizam-ı Cedit Ordusu)
Selim, Nizamı Cedit'i kurması halinde yeniçerilerin kendisine karşı ayaklanarak tahtını sallayacağını hayatının garanti bile olamayacağını kendisi de biliyordur sanırım. Fakat Devletin çıkarları, kendi canından daha ağır basıyordu.
Bu yeni orduyu hazmedemeyen III.Selim'e muhalefet yeniçeriler, Kabakçı Mustafa etrafında toplanarak isyan çıkarmışlardı.
Gelin bu isyanın kim veya kimler tarafından organize edilmiş olabileceğine bakalım...
III.Selim, Osmanlıya yenilikleriyle adeta can suyu vermişti.
13 Aralık 1806'da Osmanlı himayesinde bulunan Sırpların isyanı, 1807'de Ruslara savaş ilanı ve İngilizlerin İskenderiye'yi işgali, Osmanlı Devleti'ndeki canlanmaya yönelik gelişmelerdi.
1807'de Osmanlı, Ruslara savaş ilan etmişti.
Ayrıca Akka mağlubiyetini unutamayan Fransızlar, Kendilerinin İstanbul Sefiri Sebastiani'nin teşviki ve Selanikli Sedaret Kaymakamı Köse Musa'nın tahrikleriyle asiler ayaklanmaya hazır hale getirildiler.
--Padişah taraftarı görünüp asilerin ayaklanmasına zemin oluşturan Köse Musa'yı kısacık tanıyalım.
Köse Mustafa, tahsilat işlerindeki başarısı nedeniyle Trablusşam Valisi olmuş fakat rüşvet yediği gerekçesiyle Kıbrıs'a sürgün edilmiştir.
Bir süre sonra affedilerek saraya vezir olarak alındı. Selanik ve Mısır Valiliklerinde bulundu ve iki defa Rikabi Hümayün Kaymakamlığı (Sefere çıkan Vezirin yerine vekillik eden) yaptı. Nizamı Cedit taraftarı gibi görüntü vermiş fakat durum tam tersidir.--
Karadeniz tabyalarındaki yeniçeriler ve yamaklar, gizlice Nizamı Cedit ordusundaki modern techizatlı ve talimli askerlere karşı kışkırtıldılar.
Büyükdere çayırı mevkiinde toplanan asiler, Kabakçı Mustafa'yı kendilerine lider seçtiler. Bunun üzerine isyan genişledi ve 500 kadar asi, İstanbul'a yürüdü.
Levent Çiftliği'ndeki bir tabur Nizamı Cedit ordusu asileri durdurmaya yetecekken, Köse Musa Nizamı Cedit taburunun harekatını durdurdu.
Bütün bu gelişmeler yaşanırken III.Selim şu cümleleri söyledi: ''Bu işlere sebep, benim yumuşak huylu olmamdır'' demiş ve Köse Musa'nın bu isyanı bastıracağını düşünerek Nizamı Cedit ordusunun kaldırılması fermanını çıkarmıştır.
Bu fermanın ardından Köse Musa, Selim aleyhinde harekete geçti. Çardak ve Unkapanı'nda asiler yeniçerilerle birleşip Nizamı Cedit taraftarı devlet adamlarını katlettiler.
Bununla yetinmeyip III.Selim'i tahtan indirip yerine amcasının oğlu IV.Mustafa'yı getirdiler. Selim ise Refet Kadın ve iki cariyesiyle haremin bir köşesine hapsedildi. Selim, tahttan indirildikten sonra bir yıl daha yaşadı.
Bu sırada III.Selim'in tahttan indirildiğini duyan, Rusçuk'tan Rusçuk Ayanı sıfatıyla 15.000 askerle gelen Alemdar Paşa ilk olarak Kabakçı Mustafa'yı evinde basarak infaz etti ve Selim'i tekrar tahta çıkarmak için ordusuyla saray kapılarına kadar geldi.
(Alemdar Mustafa Paşa)
Bunun üzerine Padişah IV.Mustafa, mevcut iki rakibini yani Selim ve Mahmut'u ortadan kaldırmam lazım diye düşündü.
Alemdar Paşa saraya girmek için her yolu denedi. Saray bahçesine girmiş olan Alemdar Paşa askerleri, ''Selim'i İsteriz'' diye haykırıyordu.
Akağalar kapısı kapatılmış, Alemdar Paşa saray kapılarını yumrukluyordu. Saray o gün ana baba gününü yaşadı. Alemdar Paşanın ilerleyişini gören Selim karşıtları, Selim'in kaldığı dehlize doğru hücum etmiş.
Bu sırada Selim olan bitenden habersiz. Sarayın esrarengiz dehlizleri kadın çığlıkları ve kılıç şakırtılarıyla yankılanıyordu. Ve IV.Mustafa'nın gönderdiği cellatlar zindan kapısına ulaştı ve içeri girdiler.
Selim ''Cellat mısınız?'' diye sordu.
Nezir Ağa ise ''Fitne hep sizin başınızın altından kopuyor'' demesi üzerine
Selim: ''Haydi ne durursunuz!!'' diye haykırdı. Pakize, celladın ayaklarına kapanmış
''Kıymayın efendimize!!'' diye yalvarırken Refet kadın bayıldı.
Selim kelime-i şehadet getirdiği sırada cellat başına bir kılıç darbesiyle yüzünden kopan bir parçayla yere yığıldı. (28 Temmuz 1808)
Bu cinayet, Topkapı Sarayının görmüş olduğu en vahşi, en korkutucu olanıdır. Osmanlıda infaz edilen padişahlar devlete hizmeti olduğu gerekçesiyle bu zamana kadar hep boğularak öldürülmüş fakat ilk defa bir padişahın bütün odayı kaplayan kanıyla acımasızca katledilmiştir.
Cellatlar, Selimin cesedini bir hasıra sararak Arz Odasına kadar sürükleyip kapı önünde bırakmıştır.
(Arz Odası Kapısı)
Saray kapısını baltalarla kıran Alemdar Paşa ve askerleri, Selim'in cesediyle karşılaştı. Kabakçı Mustafa'nın adamları II.Mahmut'u öldürmesin diye Alemdar Paşa uyarıldı.
IV.Mustafa'nın adamları o sırada çatıda saklanan II.Mahmut'u infaz etmeye çalışırken, Alemdar Paşanın adamları yetişti ve II.Mahmut kurtarıldı.
Alemdar Paşa Şehzade Mahmut'u (II.Mahmut) yeni padişah ilan etti.
(Sultan II.Mahmut)
IV.Mustafa ve Alemdar Paşa'nın yüzüne karşı ağız dolusu küfürler eden annesi zindana atıldı.
Selim'in cesedi üzerinde hüngür hüngür ağlayan Alemdar Mustafa Paşa sadrazam oldu.
Biyolojik sebepler dolayısıyla ömrü boyunca hiç çocuğu olmamış III.Selim, geride sadece çizdiği tablolarını, ustaca yazdığı şiirlerini ve tarihin en acımasız katlini tarihe not aldırdı.
Sadrazam olan Alemdar Paşa, III.Selim'in katledilmesinde uzaktan yakından ilgisi olan herkesin boynunu vurdurdu.
Bir süre sonra İstanbul'un eğlence ortamına kendini kaptırdığı söylenir. Hayatı savaşlarda geçen Alemdar Paşa çalgı-çengiyle safa sürmeye başladı. Sadrazamlığı döneminde yandaşlarının bazı yağmalara karışarak halkın ona olan güvenini iyice sarstı. Bu durum yeniçerilerin isyanına davetiye çıkarmıştır.
Aradan daha üç buçuk ay geçmişken Alemdar Mustafa Paşa, tedbiri elden bırakmak ve yeniçeri tehlikesini küçümsemek gibi iki önemli hata yaptı ve Alemdar Vakası olarak tarihe geçen olayda (Kasım 1808) isyan patlak verdi.
--Nizamı Cedit ordusunu yeniden kurdurup, yeniçerilerin arasında yolsuzluk tespiti yaptırması, düşmanlığını kazanmasına yardımcı olmuştu zaten--
Alemdar, kuşatılan köşkünde mahsur kaldı. Bunlar sadece isyana ortam hazırlıyordu. Asıl sebebi ise, yeniçerilerin IV.Mustafa'yı tekrar tahta çıkarmak istemesidir.
Padişahtan yardım gelmesini umduğu yardımın gelmeyeceğini düşünerek cephaneliği ateşe verdi ve hem kendini hem de isyancıların bir kısmını patlattı.
Bu büyük patlamada içeri girmeye çalışan 1000 kadar yeniçeriden yaklaşık 600'ü kadarıyla beraber hayatını kaybetti. Bazı kaynaklarda 800 yeniçerinin öldüğü söylenmektedir.
Ölüsünü bulan hayatta kalan yeniçeriler, İstanbul'da sokak sokak dolaştırdı. Daha sonra parçalayıp Yedikule dışındaki bir kuyuya attılar.
((Alemdar Paşa'nın kemikleri 1911 yılında oradan çıkarılarak Ayasofya'nın karşısında bulunan Zeynep Sultan Camii avlusundaki türbeye gömüldü.))
II.Mahmut, bu isyandan sonra daha fazla bekleyemezdi ve IV.Mustafa'nın infaz emrini çıkardı.
17 Kasım 1808'de Kadı Abdurrahman Paşa ve Bostancıbaşı, yanına birkaç cellat daha alarak şimşirliğe bakan bugün yıkılmış olan daireye girdiler ve IV.Mustafa'nın belindeki şalı çıkarıp boynuna dolayıp boğarak öldürdüler.
Yaaa..Eden bulur.. III.Selim'e verdiği emrin aynısını kendisi de yaşamıştır.
Belki de yenilikleriyle Osmanlıyı tekrar canlandıracak bir padişah, bu isyancıların yüzünden katlediliyor.
Belki de Osmanlı'yı yıkan, teknolojiyi takip edememesi değil de teknolojiyi Osmanlı'ya uyarlamaya çalışan padişahların birer birer öldürülmesidir..
Görüşmek üzere...
Eleştirin, Az çalışın çok okuyun...
Selim, Nizamı Cedit'i kurması halinde yeniçerilerin kendisine karşı ayaklanarak tahtını sallayacağını hayatının garanti bile olamayacağını kendisi de biliyordur sanırım. Fakat Devletin çıkarları, kendi canından daha ağır basıyordu.
Bu yeni orduyu hazmedemeyen III.Selim'e muhalefet yeniçeriler, Kabakçı Mustafa etrafında toplanarak isyan çıkarmışlardı.
Gelin bu isyanın kim veya kimler tarafından organize edilmiş olabileceğine bakalım...
III.Selim, Osmanlıya yenilikleriyle adeta can suyu vermişti.
13 Aralık 1806'da Osmanlı himayesinde bulunan Sırpların isyanı, 1807'de Ruslara savaş ilanı ve İngilizlerin İskenderiye'yi işgali, Osmanlı Devleti'ndeki canlanmaya yönelik gelişmelerdi.
1807'de Osmanlı, Ruslara savaş ilan etmişti.
Ayrıca Akka mağlubiyetini unutamayan Fransızlar, Kendilerinin İstanbul Sefiri Sebastiani'nin teşviki ve Selanikli Sedaret Kaymakamı Köse Musa'nın tahrikleriyle asiler ayaklanmaya hazır hale getirildiler.
--Padişah taraftarı görünüp asilerin ayaklanmasına zemin oluşturan Köse Musa'yı kısacık tanıyalım.
Köse Mustafa, tahsilat işlerindeki başarısı nedeniyle Trablusşam Valisi olmuş fakat rüşvet yediği gerekçesiyle Kıbrıs'a sürgün edilmiştir.
Bir süre sonra affedilerek saraya vezir olarak alındı. Selanik ve Mısır Valiliklerinde bulundu ve iki defa Rikabi Hümayün Kaymakamlığı (Sefere çıkan Vezirin yerine vekillik eden) yaptı. Nizamı Cedit taraftarı gibi görüntü vermiş fakat durum tam tersidir.--
Karadeniz tabyalarındaki yeniçeriler ve yamaklar, gizlice Nizamı Cedit ordusundaki modern techizatlı ve talimli askerlere karşı kışkırtıldılar.
Büyükdere çayırı mevkiinde toplanan asiler, Kabakçı Mustafa'yı kendilerine lider seçtiler. Bunun üzerine isyan genişledi ve 500 kadar asi, İstanbul'a yürüdü.
Levent Çiftliği'ndeki bir tabur Nizamı Cedit ordusu asileri durdurmaya yetecekken, Köse Musa Nizamı Cedit taburunun harekatını durdurdu.
Bütün bu gelişmeler yaşanırken III.Selim şu cümleleri söyledi: ''Bu işlere sebep, benim yumuşak huylu olmamdır'' demiş ve Köse Musa'nın bu isyanı bastıracağını düşünerek Nizamı Cedit ordusunun kaldırılması fermanını çıkarmıştır.
Bu fermanın ardından Köse Musa, Selim aleyhinde harekete geçti. Çardak ve Unkapanı'nda asiler yeniçerilerle birleşip Nizamı Cedit taraftarı devlet adamlarını katlettiler.
Bununla yetinmeyip III.Selim'i tahtan indirip yerine amcasının oğlu IV.Mustafa'yı getirdiler. Selim ise Refet Kadın ve iki cariyesiyle haremin bir köşesine hapsedildi. Selim, tahttan indirildikten sonra bir yıl daha yaşadı.
Bu sırada III.Selim'in tahttan indirildiğini duyan, Rusçuk'tan Rusçuk Ayanı sıfatıyla 15.000 askerle gelen Alemdar Paşa ilk olarak Kabakçı Mustafa'yı evinde basarak infaz etti ve Selim'i tekrar tahta çıkarmak için ordusuyla saray kapılarına kadar geldi.
Bunun üzerine Padişah IV.Mustafa, mevcut iki rakibini yani Selim ve Mahmut'u ortadan kaldırmam lazım diye düşündü.
Alemdar Paşa saraya girmek için her yolu denedi. Saray bahçesine girmiş olan Alemdar Paşa askerleri, ''Selim'i İsteriz'' diye haykırıyordu.
Akağalar kapısı kapatılmış, Alemdar Paşa saray kapılarını yumrukluyordu. Saray o gün ana baba gününü yaşadı. Alemdar Paşanın ilerleyişini gören Selim karşıtları, Selim'in kaldığı dehlize doğru hücum etmiş.
Bu sırada Selim olan bitenden habersiz. Sarayın esrarengiz dehlizleri kadın çığlıkları ve kılıç şakırtılarıyla yankılanıyordu. Ve IV.Mustafa'nın gönderdiği cellatlar zindan kapısına ulaştı ve içeri girdiler.
Selim ''Cellat mısınız?'' diye sordu.
Nezir Ağa ise ''Fitne hep sizin başınızın altından kopuyor'' demesi üzerine
Selim: ''Haydi ne durursunuz!!'' diye haykırdı. Pakize, celladın ayaklarına kapanmış
''Kıymayın efendimize!!'' diye yalvarırken Refet kadın bayıldı.
Selim kelime-i şehadet getirdiği sırada cellat başına bir kılıç darbesiyle yüzünden kopan bir parçayla yere yığıldı. (28 Temmuz 1808)
Bu cinayet, Topkapı Sarayının görmüş olduğu en vahşi, en korkutucu olanıdır. Osmanlıda infaz edilen padişahlar devlete hizmeti olduğu gerekçesiyle bu zamana kadar hep boğularak öldürülmüş fakat ilk defa bir padişahın bütün odayı kaplayan kanıyla acımasızca katledilmiştir.
Cellatlar, Selimin cesedini bir hasıra sararak Arz Odasına kadar sürükleyip kapı önünde bırakmıştır.
Saray kapısını baltalarla kıran Alemdar Paşa ve askerleri, Selim'in cesediyle karşılaştı. Kabakçı Mustafa'nın adamları II.Mahmut'u öldürmesin diye Alemdar Paşa uyarıldı.
IV.Mustafa'nın adamları o sırada çatıda saklanan II.Mahmut'u infaz etmeye çalışırken, Alemdar Paşanın adamları yetişti ve II.Mahmut kurtarıldı.
Alemdar Paşa Şehzade Mahmut'u (II.Mahmut) yeni padişah ilan etti.
IV.Mustafa ve Alemdar Paşa'nın yüzüne karşı ağız dolusu küfürler eden annesi zindana atıldı.
Selim'in cesedi üzerinde hüngür hüngür ağlayan Alemdar Mustafa Paşa sadrazam oldu.
Biyolojik sebepler dolayısıyla ömrü boyunca hiç çocuğu olmamış III.Selim, geride sadece çizdiği tablolarını, ustaca yazdığı şiirlerini ve tarihin en acımasız katlini tarihe not aldırdı.
Sadrazam olan Alemdar Paşa, III.Selim'in katledilmesinde uzaktan yakından ilgisi olan herkesin boynunu vurdurdu.
Bir süre sonra İstanbul'un eğlence ortamına kendini kaptırdığı söylenir. Hayatı savaşlarda geçen Alemdar Paşa çalgı-çengiyle safa sürmeye başladı. Sadrazamlığı döneminde yandaşlarının bazı yağmalara karışarak halkın ona olan güvenini iyice sarstı. Bu durum yeniçerilerin isyanına davetiye çıkarmıştır.
Aradan daha üç buçuk ay geçmişken Alemdar Mustafa Paşa, tedbiri elden bırakmak ve yeniçeri tehlikesini küçümsemek gibi iki önemli hata yaptı ve Alemdar Vakası olarak tarihe geçen olayda (Kasım 1808) isyan patlak verdi.
--Nizamı Cedit ordusunu yeniden kurdurup, yeniçerilerin arasında yolsuzluk tespiti yaptırması, düşmanlığını kazanmasına yardımcı olmuştu zaten--
Alemdar, kuşatılan köşkünde mahsur kaldı. Bunlar sadece isyana ortam hazırlıyordu. Asıl sebebi ise, yeniçerilerin IV.Mustafa'yı tekrar tahta çıkarmak istemesidir.
Padişahtan yardım gelmesini umduğu yardımın gelmeyeceğini düşünerek cephaneliği ateşe verdi ve hem kendini hem de isyancıların bir kısmını patlattı.
Bu büyük patlamada içeri girmeye çalışan 1000 kadar yeniçeriden yaklaşık 600'ü kadarıyla beraber hayatını kaybetti. Bazı kaynaklarda 800 yeniçerinin öldüğü söylenmektedir.
Ölüsünü bulan hayatta kalan yeniçeriler, İstanbul'da sokak sokak dolaştırdı. Daha sonra parçalayıp Yedikule dışındaki bir kuyuya attılar.
((Alemdar Paşa'nın kemikleri 1911 yılında oradan çıkarılarak Ayasofya'nın karşısında bulunan Zeynep Sultan Camii avlusundaki türbeye gömüldü.))
II.Mahmut, bu isyandan sonra daha fazla bekleyemezdi ve IV.Mustafa'nın infaz emrini çıkardı.
17 Kasım 1808'de Kadı Abdurrahman Paşa ve Bostancıbaşı, yanına birkaç cellat daha alarak şimşirliğe bakan bugün yıkılmış olan daireye girdiler ve IV.Mustafa'nın belindeki şalı çıkarıp boynuna dolayıp boğarak öldürdüler.
Yaaa..Eden bulur.. III.Selim'e verdiği emrin aynısını kendisi de yaşamıştır.
Belki de yenilikleriyle Osmanlıyı tekrar canlandıracak bir padişah, bu isyancıların yüzünden katlediliyor.
Belki de Osmanlı'yı yıkan, teknolojiyi takip edememesi değil de teknolojiyi Osmanlı'ya uyarlamaya çalışan padişahların birer birer öldürülmesidir..
Görüşmek üzere...
Eleştirin, Az çalışın çok okuyun...
